Бүгін біздің «Жетістіктер оқиғасы» айдарында өз ісінің нағыз маманы балалар хирургімен сұхбат, деп хабарлайды Qazaqpress.
Кішкентай науқастардың ата-анасы дәрігерге алғысын білдіріп, шеберлігін Құдай берді дейді.
Мырзахмет Саматбек Әбдіманапұлы 20 жыл бойы Алматы қаласындағы педиатриялық жедел медициналық жәрдем орталығында іріңді және кеуде хирургиясы бөлімінің меңгерушісі. Оның жетекшілігімен жас науқастарға өте күрделі оталар жасалды және оның арқасында мыңдаған балалардың өмірі құтқарылды.
— Дәрігер болуыңызға не себеп болды және неге балалар хирургиясын таңдадыңыз?
— Мүмкін, мұны есту біртүрлі болар, бірақ мен құқық қорғаушы мамандығына барғым келді, мен тергеуші немесе прокурор болғым келді. Бірақ бұл мамандыққа бәсеке үлкен болғандықтан, маған медицинаға баруға кеңес берді. Менің ағам тіс дәрігері болып жұмыс істеді, маған оның мамандығы, оның медициналық костюмі ұнайтын … Сөйтіп ол мені дәрігерлік шынымен жақсы мамандық екеніне көндірді. Сондықтан мен Алматы медицина университетіне «Педиатрия» мамандығы бойынша түсуге асықпадым. Алғашқысында тіс дәрігері болғым келді. Мамандық бойынша анықталатын уақыт келгенде, университет деканының орынбасары маған әсер етті, ол мені педиатрия факультетінде қалуға көндірді, мен балалар хирургиясына құжат тапсырдым. Бір жыл осында, осы ауруханада тәжірибеден өтіп, кейін тапсырдым.
— Жұмысыңыз неден басталды?
— Мен 1988 жылы университетті бітіргеннен кейін балалар облыстық ауруханасына балалар хирургі болып жұмысқа орналастым. Алғашқы екі жыл жедел жәрдем бөлімінде жұмыс істедім. Содан кейін ол травматология және ортопедия бөліміне ауысты. 1993 жылы хирургия бөлімінің меңгерушісі болып тағайындалдым. Ал 1997 жылы «Бөбек» балалар санаториясына сол кезде ашылып жатқан ортопедия бөлімінің меңгерушісі болып ауыстым. Бірақ хирургиялық қызмет болған жоқ, реабилитациялық көмек көбірек көрсетілді. Шынымды айтсам, жалықтым. Мен үш жылдық аспирантураға оқуға түстім, содан кейін балалар жедел медициналық жәрдем орталығына қызметке келдім. Ал 2001 жылдан бері осында жұмыс істеп келемін.
— Мамандықты игеру қиын болды ма?
— Мен Валерий Борисович Катаевтан тәлім алдым. Кейін ол өмірім мен мамандығымдағы ұстазыма айналды. Ол өте сауатты және тәжірибелі маман, талапты, ұқыпты, саналы адам болды. Әр отаның алдында ол бізді операцияға қандай рұқсат беретінін, ота жасалатын жерде қандай тамырлар мен жүйкелердің өтетінін, оларды зақымдамауды, операцияның тактикасын оқуға мәжбүр етті. Жалпы, ол операция алдында бізді үнемі тексеріп отыратын, ал егер ешкім жауабын білмесе, отаға жібермейтін. Мен одан іс-жүзінде көп тәжірибе жинадым және Валерий Борисовичтің арқасында мен бұл салада көп нәрсеге үйрендім. Негізі мен облыстық балалар ауруханасында жұмыс істегенде, біз мамандық бойынша аса қатты бөлінбедік: травматолог, хирург, ортопед, нейрохирург. Біз отаның барлық түрлерімен айналыстық – хирургиялық, урологиялық, нейрохирургиялық, травматологиялық, ортопедиялық және т.б. Облыс аудандарына санитарлық әуекемесімен ұшқандай баратынбыз. Яғни, толыққанды жоғары мамандандырылған көмек көрсететінбіз. Балалар жедел медициналық жәрдем орталығына келгенімде, әр маман қазіргідей өз ісімен айналысатын. Мен мұнда іріңді және кеуде хирургиясы бөлімінің меңгерушісі ретінде келдім. Мұнда өкпеге, өңешке және құрсақ қуысына операция жасай бастадым.
— Мамандығыңыздағы ең қиын сәт қандай болды?
— 2010 жылдан бастап мен жаңа туған нәрестелерді емдей бастадым. Жаңа туған нәрестеге жасалатын ота – хирургияның өте қиын бөлігі екенін айтқым келеді. Жаңа туған нәрестенің кез келген отасы күрделі болып саналады. Өңештен анусқа дейін көптеген ақаулары бар шала туылған нәрестелер де жиі кездеседі. Бірақ біз ауыр оталар мен жаңа туған нәрестелерді емдеуге үйреніп қалдық.
— Басыңыздан өткен ең қиын ота жайлы айтып берсеңіз?
— Мысалы, күрделі оталардың бірі – пластикалық аударма, қарапайым сөзбен айтқанда, өңешті тоқ ішекпен жалғау. Бұл жаңа туған нәрестелердегі өңештің атрезиясынан, яғни өңештің ауыр химиялық күйігі салдарынан туындайды. Атрезия кезінде өңеш жекелеген бөліктерден тұрады және арасында үлкен ара қашықтық болған кезде оларды бірден қосу мүмкін емес. Нәтижесінде өңештің екі ұшы сыртқа шығарылады. Осы уақыт ішінде, екінші операцияға дейін, бала стома арқылы тамақтанады (орган мен қоршаған орта арасындағы байланыс жасайтын жасанды саңылау). Бала физикалық түрде операцияға дайын болғанда, өңеш ауыстырылады. Өңештің ауыр химиялық күйіктерімен өңештің цикатриалды тарылуы пайда болады, ол консервативті емдеуге жатпайды, содан кейін ішектің өңешінің пластикалық (алмастыру) мәселесі туындайды. Біз жүргізетін тағы бір операция – бұл «ганглионды» (жұмыс істейтін) ішекті Гиршспрунг ауруындағы анусқа түсіру. Гиршпрунг ауруы – нәжістің тоқырауы нәтижесінде ішектің зақымдалған аймағындағы бұлшықеттердің жиырылуына әсер ететін тоқ ішекте жүйке плексусының болмауы. Біздің орталықта көптеген оталар бар. Бұл жерде біз жақсы нәтижеге жеткенімізді, өлім-жітім айтарлықтай төмендегенін атап өткім келеді. Егер 2010 жылға дейін өлім-жітім 20-30%болса, қазір ол 0,3%құрайды. Бұл қазірдің өзінде Мәскеу мен Санкт-Петербург сияқты ірі қалалардың деңгейі.
— Сіз қызмет еткен уақыт аралығында медицина өзгерді ме?
— Иә, әрине. Медицина дамып келеді, оталарды орындаудың жаңа тәсілдері мен әдістері пайда болды. Мысалы, аз инвазивті араласулар ересектер мен балаларға ғана емес, жаңа туған нәрестелерге де пайда болды. Оталарымыздың көпшілігі қазіргі заманның әдістерімен жүргізіледі, лапароскопиялық және тораскопиялық сияқты артық кесулерсіз барынша зақымдамай жасаймыз. Бізде диагностикаға да, емдеуге де қажетті құрал-жабдықтар бар.
— Ал емделушілеріңіз есіңізде қалды ма?
— Маған көп адам емделуге келетін. Сондықтан өкінішке қарай біреуі де есімде қалмапты.
— Жақсы дәрігер болу үшін қандай қасиеттер қажет?
— Кез келген мамандықта – талап пен еңбекқорлық бірінші сатыда. Табысқа жеткісі келетін адам еңбекқор болуы керек. Сізге көп оқып, біліміңізді жетілдіру қажет. Мен үнемі әлемдік тәжірибені зерттеймін.
— Қызметіңіздегі ең басты нәрсе не?
— Мен үшін ең бастысы – науқастарымның амандығы. Егер мен баланы емдей алсам, ол сау шығарылады, мен үшін дәрігер ретінде бұл үлкен жетістік, мен оны жоққа шығармаймын, бұл жұмысымдағы ең қанағаттандыратын дүние.
— Пандемия кезінде жұмысыңызда өзгерістер болды ма?
— Аурулардың саны азайған жоқ. Сонымен қатар біз КВИ оң диагнозы бар балаларға хирургиялық көмек көрсетеміз. Бізде Орталықта касса бар, біз операцияларды жүргіземіз. Ал бала толық сауығып кеткенде, біз оларды жұқпалы аурулар бөліміне көшіріп, коронавирус инфекциясын одан әрі емдеуге жатқызамыз.
Тек жалғыз өзгеріс бар – коронавирус деңгейі оң нәтижесін берген балаларға арналған оталар жеке қорғаныс құралдарында жүргізілетін болды. Басында оңай болған жоқ, бірақ қазір үйреніп қалдық.
Эсенова Набира
Discussion about this post