Жазасыздық деген не? Біз білмейміз. Ал оқырмандар арасында өте аз адамдар біледі. Бірақ Қазақстанда ондай адамдар бар. Ал бүгін біз олар туралы сөйлесетін боламыз.
Бізде «ҚазАгро» Ұлттық басқарушы холдингі» АҚ атты арнайы қаржы институты бар. Ол 2006 жылдың желтоқсан айынан бастап жұмыс атқарады. Назарбаев жарлығымен құрылды. Холдингтің басты міндеті – ел басшылығы үлкен көңіл бөліп отырған ауыл шаруашылық индустриясын ынталандыру. Тек соңғы 12 жылда агроөнеркәсіптік кешенге 2,6 трлн.теңгеден астам қаражат құйылды.
Бұл ақшаның 55 пайызы қаржы институтының (мемлекеттің) қаражаты болып табылады. Қосымша 36 пайызы республикалық бюджет. 6% – жеке сектор, 3% – Ұлттық қор. Жалпы, 94 пайыз – бұл біздің ақшамыз. Ал «ҚазАгро», тәжірибе көрсеткендей, тек бір салада ғана тиімді – қаражатты игеруде. Бірақ нарықтан ақша тартуға пайдасы жоқ болып тұр.
Көп жылдық «жемісті» жұмыстардан кейін екі күн бұрын «ҚазАгро» «Бәйтерек» холдингіне қосылатыны белгілі болды. Яғни, бұл «ҚазАгро» бұдан былай болмайды деген сөз. Жалпы. агроөнеркәсіпті дамытудың мүлдем жаңа және инновациялық институты пайда болады. Қызықтың бәрі осында.
Айта кетсек, «ҚазАгро» әрқашан қаражатты аямай жұмсады. Ақша мемлекеттік және оларды жұмсауға арнайы бөлінген кезде неге алаңдауға болады. Олар бұл шығыстар біреуге тиімсіз болып көрінуі мүмкін екеніне әрдайым мән бермейтін.
Ұрлауға мүмкіндік болғанда ұрлау керек. Уақыт таяғанда не істеу керек? Дұрыс. Қызметкерлерді жалдау қажет. Холдинг 96,2 млн.теңгеге жүргізушілерді, күзетшілерді, аудармашыларды, іс жүргізушілерді, PR мамандарын, IT-мамандарды, есепшілерді және басқа қызметкерлерді жұмысқа қабылдады. Әрине, бұл факт болмаса да, олардың жалақысы көтеріліп, бір бөлігі біреудің қалтасына түседі. Бірақ бұл жұмыс схемасы.
Биыл «ҚазАгро» имидждік материалдарға тапсырыс бермекші. Материалда қандай керемет басшылық жасағанын айтылады. Оған 10,7 млн.теңге қаржы бөлінеді. Сондай-ақ олар қызметкерлерді сапалы медициналық қызметтер алу үшін сақтандыру туралы ұмытпады. Сомасы – 19,2 млн. Бұл мәліметтердің барлығы мемлекеттік сатып алу порталынан алынған.
«ҚазАгроның» еншілес компаниялары да жеткілікті. Айтпақшы, оларда да проблемалар бар және олардың кейбіреулері жабылды. Жетіден үшеуі ғана қалды. Реформа президенттің сынынан кейін жүзеге асты. Бірақ бұл қалған үш компанияға ақшаны өз қалауы бойынша жұмсауға кедергі болмайды. Мысалы, «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ қоғаммен байланыс қызметіне 13 млн.теңге жұмсады.
Сондай-ақ, олар орталық аппараттың қажеттілігі үшін 40,3 млн.теңге тұратын көлік құралдарын жалға алу туралы жарнама орналастырды. Жақында, дәлірек айтсақ, 18 ақпанда жабылуға жақын компания қызметкерлерді жалдады. Аутсорсинг негізінде 61,2 млн. теңге жұмсады. Әрине, барлық жалданған адамдарға кеңсе тауарлары да қажет. Олардың құны 7,5 миллион теңгені құрады. Аймақтық филиалдар үшін кеңсе тауарлары 2 миллион теңгеден аспайтын еді.
Өткен жылы бірігу туралы хабарламадан кейін жоғарыда аталған компания БАҚ пен блогерлерге арналған пресс-тур ұйымдастырды. Нәтижесінде 10 миллион теңге қаражат кетті. Оған қоса компанияның қызметі туралы бейнероликке тапсырыс берілді. Не үшін? Егер оның соңы жақын екені анық болса.
Тағы бір еншілес компания – «ҚазАгроҚаржы» АҚ – осы жылдың ақпан айында 6 млн.теңгеге 30 ноутбук сатып алды. Директорлар кеңесінің төрағасы үшін арнайы автокөлікті 7,8 млн.теңгеге жалдады. Өткен жылдың соңында «ҚазАгроҚаржы» 5,9 миллион теңгеге джип сатып алды. Балық аулау үшін, менің ойымша. Ал енді 14,5 миллион теңгеге 100 сканер, сандық фотоаппарат және бейнекамера сатып алмақшы.
Компания қол жеткізілген жетістіктермен тоқтап қалмай, алға сеніммен қарайды. Енді 23,8 миллион теңгеге қызметкерлерді оқыту және оларды сақтандыру жоспарланып отыр. Консультациялық қызметтер үшін 50 миллион, 12,7 миллион теңге брифингтерге, конференцияларға және басқа шараларға жұмсалады. Сіз әдемі өмір сүруге тыйым сала алмайсыз. Бірақ біз бұл туралы айтуымыз керек.
Тізімдегі соңғы еншілес компания – «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ. Ақпан айының ортасында ол баспа басылымдарына, атап айтқанда ақпараттық-түсіндіру материалдарын дайындауға және орналастыруға арналған жарнама орналастырды. Мұның барлығының сомасы 8,1 миллион теңгені құрайды. Басқа бұқаралық ақпарат құралдары үшін – радиоарналар мен ақпараттық агенттіктер үшін ұқсас қызмет сатып алынған. Оған «Ауыл шаруашылық қаржылай қолдау қоры» сәйкесінше 7,3 және 5,7 млн.теңге жұмсады.
Республикалық телеарналармен жұмыс істеу үшін тағы бір сома пайда болады – 23 миллион теңге. 13,2 млн.теңге әлеуметтік желілер үшін бейне бағдарламалар құруға және орналастыруға, тағы 2 млн – пресс-турларға бөлінді. Бұл бәрі емес. Ағымдағы айда 63,1 миллион теңгеге бейнеконференциялар жүйесін сатып алуды жоспарлап отыр.
Ақша ауадан осылай жасалады. Біз, қарапайым адамдар, тек жұмыс істей аламыз. Тағы да жұмыс істеңіз.
Сіз жаңалықтар туралы не ойлайсыз