Теңгенің құны шетел валюталарының өсіміне қарай өзгеріп отырады. Курс құнының өзгеруі шет. валютаның түріне байланысты, деп хабарлайды Qazaqpess Bizmedia.kz-ке сілтеме жасап.
Тарихы
Бұрын еліміздің ұлттық валютасының құны Ұлттық банк белгілеген ресми бағам бойынша қабылданатын.
Белгілі бір валюта бағамын жасанды тұрақтылығын ұстап тұру мемлекетті миллиардтаған теңге шығынға батырды. Тіпті Үкіметтің 2015 жылдың тамызында теңгенің доллардан айыру туралы шешімі де сынға ұшырады. Кейбір сарапшылар мұның инфляцияға алып келетінін алға тартса, енді бірі экономиканы өсіруге септігін тигізетін қадам деп бағалады.
Бірақ бұл шешім сарапшылардың айтқанындай инфляцияны тудырды, 2016 жылы шамамен 8% өсті. Дегенмен, бұл жаңа экономикалық жағдайларға бейімделуге мүмкіндік берді, ал кейін инфляция деңгейі төмендеп, қайта басқарылды. Теңге басқа валюталарға қатысты да тұрақтап, бір доллар үшін 380 тг. құрады.
Қазір теңгенің құны нарық механизмдерң арқылы белгіленеді – айырбас бағамы қалқымалы сипатқа ие болды. Бұл басқа елдердің де валюта бағамдарына әсер етті.
Бірақ USD-KZT және RUB-KZT сияқты валюталық жұптарды қалыптастырудың әртүрлі механизм ерекшеліктері бар.
Доллар құнын анықтау әдісі
Теңгенің АҚШ долларына шаққандағы құны қор биржасындағы сауда кезінде анықталады.
Доллар құнсыздана бастаса, демек халық арасында валютаны айырбастау проценті төмендегенін білдіреді. Ал, доллар бағамы көтерілсе, керісінше.
Долларға деген сұраныс пен ұсыныс механизмі мұнай құны және әлемдік экономикалық жағдай сияқты әртүрлі факторларға негізделген.
Ұлттық банк сатып алу-сатуды азайту не теңгенің күшін әлсірету мақсатында валюта саудасына араласу үшін, өзінің долларлық резервтерін пайдалану мүмкін. Бұл валюталық интервенция деп аталады.
Франкфурт аукционының әдісі алыпсатарлықты азайту үшін АҚШ долларының құны жоғарылап кеткен кезде қолданылу мүмкін. Айналымдағы валютаның көлемін азайту үшін аукцион арқылы валютаны сату процесін Франкфурт аукционының әдісі деп атайды.
Рубльдің құнын анықтау тәсілі
Рубльдің нарықтық құны АҚШ доллары сияқты анықталмайды. Себебі, ол жақта валюта сауда-саттығы сирек болады және бұл тәсіл арқылы рубльдің жалпы құнын білу қиын.
Ресей рублінің қазақстандық теңгеге қатысты бағамы кросс-бағам деп аталатын әдіспен анықталады. Яғни, ол екі валюта арасындағы қатынас үшінші жақ ролін ойнайтын кез келген валютаның құнын бағалауға негізделеді.
Мұны Қазақстанда Ресей рублінің қалай қымбаттап бара жатқанынан байқауға болады. Мысалы, 2022 жылдың 23 маусымында таңертең оның құны 8,54 теңгеге жетті.
Кросс-бағамның кесірінен екі валюта арасындағы тұрақтылық шайқалды. Доллар рубльге қатысты құлдырады, теңгеге қатысты өсуде. Бұл төлем процесінің балансын бұзды. Ресей валютасы әлсіреген қазақ валютасының арқасында нығайып, қымбаттап барады, бұл әлбетте теңге-рубль балансына әсер етпей қоймайды.
Сіз жаңалықтар туралы не ойлайсыз