Жеке сот шешімін орындаушыларының міндеті қаржылық мәселелер мен қарыздармен байланысты болуы мүмкін. Алайда, олар қазақстандықтардың ақшасын қайтаруға немесе қажетті төлемдерді де өтеуге көмектесе алады, деп хабарлайды Qazaqpress Nur.kz-ке сілтеме жасап.
Жеке сот шешімін орындаушылар (ЖСО) – сот шешімдерін (атқару құжаттарын) орындаумен айналысатын тұлғалар.
Мемлекеттік сот орындаушысынан айырмашылығы, ЖСО лауазымды немесе заңды тұлға болып табылмайды және мемлекеттік қызметте тіркелмеген.
Олар тек ресми лицензиямен жұмыс істейді, бірақ құқықтары мен міндеттері мемлекеттік сот орындаушысымен бірдей.
Яғни, қазақстандықтар жеке сот шешімін орындаушысын өз қаражатына жалдаё алады. Бірақ ол үшін қызметін растайтын лицензиялық құжаты болуы шарт.
ЖСО қандай қызметтерді ұсынады және құны қандай?
Қазақстандықтар келесідей мәселелер бойынша ЖСО-ға жүгіне алады:
- қарызды келісім құжатына сай қайтару;
- алимент төлеу, баламен сөйлесу талаптары және келтірілген залал шығынын өтеу;
- борышкерді белгілі бір әрекеттерді жасауға (немесе керісінше) міндеттеу қажет болса, мәжбүрлеу немесе жағдайды реттеу;
- талап қоюды қамтамасыз ету және мүлікке, басқа да атқару құжаттарына салынған тыйымның күшін жою.
Оның үстіне әр қызмет түрінің жеке тарифтері қарастырылған. Алайда қызметтер құнының басым бөлігін борышкер (сот шешімі бойынша жауапкер) өз қалтасынан төлейді.
ЖСО толық немесе ішінара жұмыс нәтижесі үшін, яғни қарызды қайтарғаннан кейін немесе басқа міндеттемелерді орындағаннан кейін жұмысын аяқтауы мүмкін.
ЖСО қызметтерінің ақысы
Үкіметтің «Жеке сот шешімін орындаушысының қызметі үшін сыйақы мөлшерін бекіту туралы» қаулысына сәйкес мүліктік (ақшалай) мәселелер бойынша ЖСО-ға жүгінген кезде, бөлек тарифтер қарастырылған. Олардың құны борыш болған қарыз сомасына байланысты.
Мысалы, қарызды қайтаруға байланысты:
- 60 АЕК-ке дейін (2022 ж. 183 780 теңге) – қызметтер өтеу сомасының 25%-ін құрайды;
- 60-тан 300 АЕК-ке дейін (183 780 – 918 900 теңге) – тариф қарыз сомасының 20%-ін құрайды;
- 300-ден 1000 АЕК-ке дейін (0,92 – 3,063 млн. теңге) – өндіріп алу сомасының 15%-і;
- 1000-нан 5000 АЕК-ке дейін (3,063 – 15,315 млн. теңге) – берешектен 10%;
- 5 000-нан 10 000 АЕК-ке дейін (15 315 – 30,6 млн. теңге) – ЖСО қызметінің құны өндіріп алу сомасының 8%-ін құрайды;
- 10 000-нан 20 000 АЕК-ке дейін (30,6 – 61,26 млн. теңге) – берешек сомасының 5% тарифі;
- 20 000-нан астам (61,26 млн. теңгеден астам) – қызмет құны жалпы соманың 3%-ін құрайды.
Мүліктік емес мәселелер бойынша өтініштер құны:
- борышкерді үйден шығару, көшіру немесе белгілі бір әрекеттерді жасауға (орындамауға) міндеттеген кезде жеке тұлғалар үшін тариф 50 АЕК немесе 153 150 теңгені (заңды тұлға үшін екі есе көп) құрайды;
- талап қоюды қамтамасыз ету, мүлiктi қамауға алудан және басқа да атқару құжаттарынан босату кезiнде – жеке тұлғаларға – 10 АЕК, немесе 30 630 теңге (заңды тұлғаларға екi есе көп). Төлем талап түріне және оның қанағаттылығына қарай екі тараптың біріне тағылуы мүмкін;
- баламен сөйлесу тәртібі туралы сұрақтар туындаған жағдайда қызмет көрсету 20 АЕК немесе айына 61 260 теңгеге бағаланады. Бұл ретте ЖСО қызметіне төленетін ақы өндіріп алушы мен борышкер арасында тең бөлініп, төленеді.
ЖСО қызметтерінің ең төменгі мөлшерлемесі алимент өндіруге және денсаулыққа келтірілген зиянды өтеу бойынша қарастырылатын іске қатысты.
Демек, төлем төлеушіден өндіріп алуы тиіс соманың тоқсан сайынғы 1 АЕК (2022 жылы 3 063 теңге) құнын құрайтын болады.
Сонымен қатар, ЖСО алимент құнының дұрыстығы мен мерзіміне жүйелі бақылауды орната алады және тоқсанына кемінде бір рет немесе кез келген уақытта талапкердің өтініші бойынша жүзеге асыруға тиіс.
Қазақстандықтар сот шешіміне сәйкес нәтижеге жету үшін, кез келген уақытта жеке сот шешімін орындаушыларына жүгіне алады.
Дегенмен, маман борышкерге ықпал ету шараларын қолдануы үшін, қолында ресми атқару құжаты болуы шарт.
Сіз жаңалықтар туралы не ойлайсыз