Электросамокат және дұрыс тұрақ табу. Жол апатын болдырмау және қымбат төлем жасамау үшін жол қозғалысының ережелері

Электросамокатпен ыңғайлы әрі қауіпсіз жүру үшін кикшерингті дұрыс пайдалану керек.

Түрлі инновациялар мен гаджеттерге толы технологияның жаңа дәуірінде қалаларда қала тұрғындарына арналған жаңа қызметтер пайда бола бастады. Қазақстанның ірі қалаларында кикшеринг – электросамокаттарды жалға алу сияқты қызмет кеңге тарады. Мұндай жол жүру әдісі жылдам әрі жүргізуші куәлігін қажет етпейді, ал сапар кезінде қосымша күш салудың керегі жоқ. Яғни, электросамокатты жалға алған кезде адам велосипед теуіп жүргендей оңай көтеріліп, терлемейді. Әсіресе, кептеліс кезінде осылай қозғалу ыңғайлы – автокөлік жүргізушілері кептелісте болған кезде самокатта адам жылдамырақ жүре алады, өйткені электросамокаттың өлшемдері кішірек. Қазақстанда электросамокатты жалға беру қызметін 3 кикшеринг компаниясы ұсынады: JET, Eleven және Ozim. Әр компания әртүрлі.

Сапар сәтті болу үшін жалға алушылар да, жаяу жүргіншілерге де арналған белгілі бір ережелерді сақтау керек.

Жол жүру ережесі

Біріншіден, электросамокатта отырған адам да жол жүргізуші екенін және негізгі ережелерді білуі керек екенін есте ұстаған жөн.

1. Электросамокаттарға арнайы бөлінген жолақпен немесе тротуар бойымен қозғалуға болады, егер адамдар ағыны көп болса, жылдамдықты азайтып, баяулатыңыз. (Жолда электр скутерлері мен велосипедтерін жылжыту туралы ұсыныс 2021 жылдың 4 қарашасында күтілуде).
2. Бордюрлер мен кедергілерден жаяу өту керек.
3. Жолға шығарда дулыға киіңіз.
4. Кикшерингті тек 18 жастан асқан адамдар ғана пайдалана алады.
5. Мас күйінде электрлік самокатта жүруге қатаң тыйым салынады.
6. Газ бен тежеу ​​тетіктерін бір уақытта баспаңыз.

Қауіпсіздік шаралары

ADVERTISEMENT

Екіншіден, қауіпсіздік шараларын сақтау керек. Бәлкім, көбісі біздің мұны не үшін жазып отырғанымызды түсінбей дал болған шығар. Бірақ жалға алушылардың көпшілігі қауіпсіздік шараларын сақтамай немесе жол қозғалысы ережелерін сақтамай түрлі апаттарға ұшыраған кездері де аз емес.

1. Телефонды қою керек, құлаққапты құлағыңыздан алу керек. Музыка қатты болмаса да, ол сізді көлік сигналынан немесе жаяу жүргіншінің үрейлі айқайынан естуге кедергі жасауы мүмкін.
2. Самокаттың рулін екі қолмен ұстаған абзал.
3. Жылдамдықты артар алдын электросамокаттың қуатын, зақымдалуын және тежегіштерін тексеріңіз.
4. Жаңбыр жауған кезде электросамокатты пайдаланбаңыз, себебі жол беті тайғақ болуы мүмкін. Бұл апатқа алып келуі ықтимал.
5. Самокатқа бір адам ғана мінеді, жолаушыларды алуға болмайды.

Тұраққа қою

1. Жүргеннен кейін самокатты арнайы тұрақта белгіленген аумақта қалдыру керек немесе сіздің орналасқан жеріңізде тұрақ болмаса, кейбір компаниялар скутерді тротуарға қалдыруға мүмкіндік береді, бірақ ол жаяу жүргіншілерге кедергі жасамау тиіс.
2. OZIM кикшерингтік электрсамокаттарын картада сары «P» белгішесі бар қара-сары түсті фирмалық тұраққа қоюға болады. Сапарды аяқтау үшін самокатты бекітіп, суретке түсіріп, өтінімге жіберу керек. Бұл шарт орындалмаған жағдайда лизинг алушының төлем картасынан айыппұл салынады.

Бұл қарапайым болып көрінеді, бірақ жол қозғалысы ережелері мен қауіпсіздік шараларына баса назар аудару сізді және басқа жол қозғалысына қатысушыларды жарақаттар мен апаттардан сақтайды.

Пайдаланушы тек қолданбадағы картаны басшылыққа ала отырып, рұқсат етілген аймағында ғана самокатқа мініп не орнына қою керек екенін білуі керек. Артық шығынсыз ыңғайлы қозғалыс үшін, жолға шықпас бұрын картамен танысу керек.

Optimism.kz тілшісі электросамокатты жалға беру қызметін жиі қолданатын журналист-блогер Ален Клейнбокпен байланысқа шықты.

«Мен жол қозғалысы ережелері сақталмай келетінін айтқым келеді. Жаяу жүргіншілер өздеріне және басқаларға қауіп төндіре отырып, велосипед жолдарымен жүреді, жүргізушілер самокат, скутер, мотоциклдер және т.б. көлік құралдарындағы адамдарды жол қозғалысына қатысушылар ретінде қабылдамайды. Электросамокат жүргізушілерінің көпшілігі дулығасыз жүреді (өзім де бар), айналаға қарамай төтенше жағдай туғызады, ал көпшілігі агрессивті түрде жүреді. Кикшеринг сервистерінің иелерін де атап өткім келеді. Қалада күн суыта салысымен, қар үстіне тасталған самокаттарды табу оңай», – деп белсенді кикшеринг қолданушысы Alain адамдарды жол қозғалысының ережелерін білмеуіне назар аударды.

Кикшерингтің арқасында ірі қала тұрғындарының жүріп-тұруы оңай әрі жылдам болды, бірақ адамдар тұрақ ережелерін сақтамағандықтан, электросамокаттар ұсқынсыз көрінеді. Қалада көптеген қараусыз қалған электр скутерлерін байқауға болады. Егер сіз аяғыңызға қарамасаңыз, олардың біріне аяғыңыз сүрініп қалуы мүмкін.

Мұндай жағдайды тек самокаттарға арналған арнайы тұрағы жоқ жерлерде ғана емес, жалға алушылар «тастап кеткен» шалғай аудандарда да байқауға болады. Алматының қақ ортасында қаланы аралап жүріп, бірінен соң бірі электрмен жүретін мотороллерлердің 3 тұрағын кездестіруге болады, және бір самокатты тұрақтан 15 адым жерде риясыз тұра береді. Оның үстіне мұндай скутер тұрақтан қарама-қарсы бағытта тұрғанын байқаймыз.

Кикшеринг компанияларының ережелеріне сәйкес көліктерді қоюға тыйым салынған жерлер:

• жеке аумақта;
• жабық тұрақтарда;
• скутер жаяу жүргіншілерге немесе автокөлік жүргізушілеріне кедергі келтіретін тар өтпелерде және өтпелерде;
• үйлердің кіреберісінде;
• жерасты өткелдерінде;
• көпірлердің астында.

Блогер Алматыдағы кикшерингтің барлық артықшылығына қарамастан зияны туралы айтты.

«Кикшеринг – үлкен қалалар үшін тамаша шешім. Самокат қысқа қашықтыққа жылдам жетуге мүмкіндік береді, жылдам, ыңғайлы, экологиялық таза, көбінесе арзанырақ немесе такси сияқты қымбат. Бірақ мен сіздердің назарларыңызды аударғым келетін бірқатар кемшіліктер бар», – деді Ален.

Белсенді кикшеринг қолданушысы Алматы қаласындағы электр скутерлерінің ұқыпсыз тұрағына әсер ететін екі кемшілікті анықтады:

1. Қоғамдық пайдалану мәдениетінің төмендігі. «Егер самокат маған тиесілі болмаса, онымен қалағанымды істей аламын». Сол себепті, кейбір самокаттар қажетті түрде жұмыс істемейді, кейбіреулерінде өлшемдер жоқ, басқаларында екі тежегіштің біреуі жоқ, ал тағы біреуінде қуаттау проблемалары бар. Шын мәнінде, бұл тек самокаттарға ғана емес, сонымен қатар кір, қоқыстарды, жазатайым оқиғалардың іздерін, кейде қолданылған контрацептивтерді байқауға болатын автокөліктерге де қатысты.
2. Станциялар. Негізгі фактор – жалқаулық, бірақ кейде самокаттарды қуаты өшіп қалған жерде қалдырып кетеді. Адамдардың оны алыстағы станцияға сүйреп апаруға құлқы жоқ.

Optimism.kz тілшісі алматылықтардың шала тұрақ мәселесіне қатысты пікірін білу үшін сауалнама жүргізді.

Сұхбат алған алматылықтардың барлығы жалға алған электросамокатын әрқашан ұқыпты қоятынын немесе вокзалға апаратынын айтқанымен, бір адам JET компаниясынан дұрыс емес жерге тұраққа қойғаны үшін 2000 тг. айыппұл алғанын мойындады. Тағы екеуі электросамокатты дұрыс жерге қоямыз деп тіке жауап беруден жалтарған.

Сондай-ақ, пайдаланушылар тұрақ мәселесін шешудің бірнеше жолдарын ұсынды:

• велосипедтер мен скутерлерге жеңілірек жүргізуші куәліктерін енгізу;
• реттелетін және анық жол қозғалысы ережелерін енгізу;
• алматылықтарды жол қозғалысы ережелері туралы ақпараттандыру (бір-екі сағаттық қарапайым курстар, мектептердегі сабақтар);
• негізгі жол жүру ережелері бойынша сынақтан өтпей көлік құралдарын жалға алуға жібермеу;
• «есі дұрыстығына» психологиялық тестілеуден өтпей көлік құралдарын жалға алуға жібермеу;
• жаяу жүргіншілерді веложолдардан жою.

Мәселенің шешімін табу үшін тілші велосипедті де, электросамокатты да жалға алатын ортақ серіктестіктерді жиі пайдаланушыларға жүгінді.

«Тәжірибелі самокатшы ретінде бұл мәселенің тамыры жалға алушылар самокаттарды меншіктеуіне байланысты деп есептеймін. Мен өзімнің самокатымды қойғанда, бірден бірнеше нәрсені ойластырамын: оны қалай жөндеу керек, ұрлық ықтималдығын азайту үшін оны қайда қою керек және т.б. Ал адам жалға алынған самокатты тастап кеткенде, ол басқа біреудің мүлкінің тағдыры туралы ойламайды», – деп бөлісті техблогер Рустам Ниязов.

Қалалық велоқоғамның өкілі, велосипед инфрақұрылымының белсендісі, шеринг тақырыбын 3 жыл зерттеп жүрген Ербол Сұлтанбаев көлік тұрағын ұқыпсыз ұстаудың себептерін айтты.

«Көбісі мәдениет пен менталитет туралы айтады деп ойлаймын. Алайда мәселе дұрыс реттеуге байланысты. Өз басым әкімдіктің бұл мәселені көтеріп, соған қатысты жұмысын естіген де, көрген де емеспін. Жауап болмағандықтан бәрі зардап шегеді. Еуропа мен Америка елдері, Қытай, тіпті Ресей де мұны бастан өткерді. Билік шеринг қызметтерін лицензия алуға міндеттеді, сонымен қатар электр самокаттарын қоюға болатын тұрақ аймақтарын бекітті. Егер пайдаланушылар заңды бұзса, сіз олар үшін жауаптысыз және лицензиямен қоштасасыз.

Қызмет бекітілген тұрақ аймақтарынан және қолданушылардың тәжірибесіздігінен зардап шегеді. Өйткені самокаттарды сіз діттеген жеріңізге жақын, есіктен есікке дейін жеткізгіңіз келеді. Бірақ егер тіркелген нақты аймақтар болса, олар жалға беру станциялары сияқты жұмыс істейді. Пайдаланушы қайда бару керектігін және самокаттың оны қайда күтетінін алдын ала біледі. Пайдаланушы маршрутты жақсырақ жоспарлайды және жол бағыты анықталады. Бұл қондырылған станциялар сияқты жабдықты қажет етпейді, тек жақсы дұрыс жерді, асфальттағы орынды белгілеу үшін бояуды және бағдарламалық құралдағы параметрлерді қажет етеді. Мұндай тұрақтарды қалада жиі және көптеп құруға болады, сөйтіп, docked станциялардан қарағанда сұранысты қанағаттандырады», – деп болжамын айтты маман.

Ерболдың айтуынша, бастапқыда кикшеринг компаниялар станциялар құруды жоспарлаған. Өтініштерде тіпті құрылыс алаңдары да болды, бірақ әкімдіктің бұған мән бермейтінін түсініп, босаңсып, кез келген жерге көліктерін қоюға рұқсат берді.

«Aлматы Байк велоспортында неге мұндай проблема жоқ? Өйткені оны тек вокзалға қоюға болады. Caps стилінде бұл ақымақ және түсінікті болып көрінеді. Бірақ пайдаланушыға велосипедті кез келген жерге лақтыруға және кетуге не кедергі? Өйткені, сапар да, мойныңдағы мүлік келісім-шарт бойынша бітпейді. Егер сіз велосипедті вокзалға қайтармасаңыз, сеніп тапсырылған мүлікті жоғалтқаны үшін 500-800 мың төлеуге жақсы мүмкіндік бар», – деді велосипед инфрақұрылымының белсендісі.

Сарапшы Ербол Сұлтанбаевтың айтуынша, электросамокаттарды дұрыс тұраққа қою мәселесінің шешімі 3 бөліктен тұрады:

1. Тұрақ пен зарядтау принципі бойынша электр скутерлеріне арналған жаңа станциялар қажет. Экономикалық модель осылайша жақсырақ жұмыс істейді – микромобильділік кез келген жерде емес, станцияларда топтастырылуы керек.
2. Қолданбаның өзі дұрыс емес тұрақ жасауға мүмкіндік бермеуі керек – сіз оны станцияға жеткізбейінше сапарды аяқтай алмайсыз.
3. Егер бұл ережелер сақталмаса, қызмет иесіне айыппұл салынуы керек. Және ол пайдаланушымен өзі айналысады.

Тілші электр самокатты жалға беру қызметін көрсететін JET компаниясының директоры Мұсалав Әлібековке хабарласты.

–  Көлікті орнына қою мәселесін қалай шешесіз?

– Өзіңіз айтып кеткендей,, самокаттар көбінесе тұраққа қолайлы емес жерлерде қалдырылады. Жағдайды жақсы жаққа өзгерту үшін, JET бірқатар шараларды қабылдауда:

– Тәртіпті сақтайтын және дұрыс емес жерге қоятын скутерлерді жинайтын JET қызметкерлері бар барлаушылардың жұмысын ұйымдастырды.

– Қауіпсіздік кеңесшілерінің жұмысы ұйымдастырылды – жаңа пайдаланушыларға скутерді дұрыс пайдалануды үйрететін JET қызметкерлері, жолда өзін-өзі ұстау ережелері, қызмет көрсетудің өзі және автотұрақ ережелері туралы әңгімелейді.

– Мерзімді түрде дұрыс және дұрыс емес тұрақ мысалдары Instagram желісінде жарияланады (негізінен стористе, кейде посттарда).

– Ең күлкілі болған жағдайларды айта аласыз ба?

– Әлемдік тәжірибеде көрген ең күлкілі жағдайлар – самокаттардың ағаштарда қалып қойғаны. Қуанышымызға орай, Қазақстанда олай болған жоқ. Самокаттарды подъездерге кіргізіп, 5-қабатқа көтерген адамдар болды, біреулер самокаттарды шұңқырларға ұқыпты түрде бүктеп, қойып қойыпты.

– Мұндай қылықтар үшін жаза қарастырылған ба?

– Бізде тұраққа қоюға тыйым салынған жерге қалдырып кеткендер үшін айыппұл қарастырылған (мұндай аумақтарды клиенттің қосымшасынан көруге болады). Айыппұл – қызметтің тәртібі мен тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған мәжбүрлі шара. Бірақ біз бірден айыппұл салмай, алдымен ескерту жасап, тұрғындарға дұрыс тұрмағанын жеткізіп, қалай дұрыс қою керектігін түсіндіруге тырысамыз. Айыппұлды диалогқа түсуден үзілді-кесілді бас тартқандар және дұрыс қоюға келіспейтіндер алады.

– Тәртіп бұзушылар болашақта көлікті орнына қоймағаны үшін жазаланады ма?

– Қызмет көрсету, оның ішінде көлік қою ережелерін бұзудың әрбір жағдайымен біздің қолдау қызметіміз жеке қарайды. Айыппұл салыстырмалы түрде сирек, клиент айыппұл алуға әдейі барған жағдайда шығарылады. Әдетте, айыппұлдар қызметті кейіннен пайдалану кезінде пайдаланушының мінез-құлқына әсер етеді. Қызмет көрсету ережелерін үнемі бұзған кезде клиентті бұғаттауға болады, бірақ бұл шара ең ерекше жағдайларда қолданылады.

– Мұндай жағдайлар қаншалықты көп?

– Қазақстанда электросамокаттарды жүргізу және қою мәдениеті енді ғана қалыптасып келе жатқанын айтқымыз келеді, бірақ қазақстандықтар өздерінің көзқарастарымен таң қалдырады және күн сайын көшелердегі жағдай жақсарып келеді деп айта аламыз.

Біз мезгіл-мезгіл дұрыс тұраққа тап боламыз, бірақ көп жағдайда бұзушылықтарды скауттар немесе біздің пайдаланушылар тез жояды – әдетте тұтынушылар мұндай скутерлерді жалға алады, бірақ біз көбінесе тұрғындар скутерлерді қажетті жерге өз бетінше апарған кезде азаматтық сананың көрінісін кездестіреміз. .

JET компаниясының басшысы компания алдағы уақытта да пайдаланушыларды оқыту бойынша жұмысты жалғастырады деп сендірді. 2021 жылғы тәжірибе болашаққа оптимистік көзқараспен қарауға мүмкіндік береді.

JET директоры әкелген электр скутерлерін шұңқырларға қою оқиғасынан басқа, кикшерингтік компаниялардың кейбір электр скутерлері де бүлінген: оларды көлденең қойып, еденге төсеп, оларды көруге тырысты, көтерді. қоқыс жәшігінің төбесіне салып, тіпті қоқыс жәшігіне салып қойды.

Сонымен қатар, Eleven пайдаланушылардың автотұрақ әдеттерін дамыту үшін жұмыс істейді. Рұқсат етілген және тыйым салынған тұрақ жерлері бар жазбалар мен әңгімелер Instagram аккаунтында да мерзімді түрде жарияланады. Сондай-ақ профильде мәзір бекітілген, онда сіз 15 сұрақтан тұратын «Дұрыс тұрақ» тестінен өте аласыз. Әзірге тесттен 4000-нан астам алматылық өтті. 31 қазанға дейін тестілеуден өткені үшін сыйлық – бір реттік тегін старт беріледі. Ережеге сәйкес, сіз тестілеуді тапсырып, 3 реттік тегін старт ала аласыз.

«Өкінішке қарай, барлық жерде дерлік қарапайым мінез-құлық ережелерін елемейтін халықтың белгілі бір санаты бар. Жедел топ қызметінің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету үшін қанша күш салып жатқанын біле тұра, бұзақылық фактілерін көру өте өкінішті», – деді Мұсалав Әлібеков мұңмен.

JET компаниясының директоры Ербол Сұлтанбаевтың дұрыс емес тұрақ мәселесін шешу үлгісінің екінші және үшінші тармақтарымен келіспеді. Оның пікірінше, әлемдік тәжірибе мен компанияның биылғы жылғы өз бақылаулары айыппұлдар қолданушылардың мінез-құлқына ұзақ мерзімді оң әсер етпейтінін көрсетті. Қазақстандықтар көбінесе өз отандастарына сын көзбен қарайды, бірақ шын мәнінде халықтың көпшілігі айыппұл тілінде диалог жүргізгісі келмейтін тамаша адамдар.

Пайдаланушының жағымсыз мінез-құлқының мысалы ретінде Мұсалав бөлісу бірнеше жылдан бері бар дамыған Германияның жаңалықтарын келтірді. Ол жерде, Рейннің түбінде 500-ден астам электрлік мотороллер болды.

Қай әдіс жеміс береді, қайсысы жақсы, таяқ па әлде сәбіз бе – оны уақыт көрсетеді. Ал автотұрақ стансасы көбейіп, дұрыс емес жерлерге қою жағдайлары азаяды деген үміт бар.