2020 жылдың 25 желтоқсанында Абай атындағы ҚазҰПУ Тарих және құқық Институтының «Саясаттану және әлеуметтік-философиялық пәндер кафедрасының» және Алматы қаласының Азаматтық альянсының сайлауды бақылау жөніндегі қоғамдық орталықтың бастамасымен дөңгелек үстел өтті.
Дөңгелек үстелге қатысушылар – белгілі саясаттанушылар, сарапшылар, ғалымдар, қоғамдық пікір көшбасшылары алдағы мәжіліс – Парламенттің төменгі палатасына сайлау жайлы талқылады.
«Сайлауға 15 күн қалды. Партия қазірдің өзінде үгіт-насихат жұмыстарын жүргізуде. Біз партиялардың платформаларын, олардың не әкелетінін, партиялар өз алдарына міндет етіп қойған әлеуметтік мәзірдің қандай екенін талдадық. Біздің бүгінгі сарапшыларымыз өңірлер бойынша мониторинг жүргізді, олар әрбір партияның сайлауалды бағдарламаларын зерттеді. Нәтижелер жаман емес. Менің ойымша, бүгін біздің еліміздің әрбір азаматы кімді қолдайтынын және кімнің бағдарламасы елді осы жағдайдан шығаруға тырысатынына өз таңдауын жасауы керек», – деп атап өтті кездесудің модераторы – Алматы қаласының Азаматтық альянсының сайлауды бақылау жөніндегі қоғамдық орталығының өкілі, саяси ғылымдар докторы, профессор Әділ Жүнісов.
Дөңгелек үстел барысында сарапшылар партиялардың сайлауалды бағдарламаларында көрініс тапқан ұсыныстары мен бастамаларына қатысты пікірлерімен бөлісті.
«Біз сайлауға бес партияның қатысатынын білеміз. Олар халыққа не ұсына алады, электораттарды өз жағына қалай тарта алады деген сұрақ туындайды. Осыған байланысты, әрине, сайлауалды бағдарлама мәселесі де туындайды. Кейбіреулер бағдарламалар ешқандай рөл атқармайды деп санайды. Бірақ, шын мәнінде, партияның кез келген бағдарламасы – бұл визит карточкасы, бұл тек тұжырымдамалық құжат қана емес, сонымен қатар бұл құжатта партияның мақсаттары мен міндеттері, ең бастысы – осы міндеттер жүзеге асырылатын шаралар баяндалады», – деп атап өтті ҚР БҒМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану институтының бас ғылыми қызметкері, саясаттану ғылымдарының докторы, доцент Юрий Булуктаев.
Спикерлер арасында саяси ғылымдар докторы, профессор, Қазақстан гуманитарлық-саяси конъюнктура орталығының президенті Есенжол Алияров, ҚР Саясаттанушылар қауымдастығының президенті, заң ғылымдарының докторы, профессор Эдуард Мұхамеджанов, ҚазҰПУ-дың «Саясаттану және әлеуметтік-философиялық пәндер» кафедрасының меңгерушісі болды. Саяси ғылымдарының докторы, профессор Жомарт Сімтіков және т. б. қатысты.
Сарапшылар алдағы сайлаудың жаңалығы саяси партиялардың қызметін жандандыратын партиялық тізімдер бойынша алғаш рет өтетіндігін де деп бірауыздан атап өтті.
«Естеріңізде болса, ел Президентінің соңғы Жолдауында Мемлекет басшысы көппартиялықты дамытуға ықпал ету қажеттігін атап өтті. Бұл партияларға, азаматтарға олардың қоғамдық бірлестіктерге бірігуінің және өз позицияларын қорғауының белгісі болды. Бұл жаңа саяси құбылыс, пропорционалды жүйе бойынша барлық өкілді органдардың сайлануы», – деп атап өтті саясаттану ғылымдарының докторы, профессор Есенжол Алияров.
Бұдан әрі сарапшылар сайлау мәдениетінің өсу перспективалары, сайлаудағы ықтимал тәуекелдер мен қақтығыстар, оппозициялық күштердің рөлі, кезекті сайлау процесіндегі жаңалықтар мен өзгерістер, сайлаудың ашықтығы мен заңдылығын қамтамасыз ету және т. б. мәселелерді талқылады.
Талқылау қорытындысы бойынша сарапшылар елдегі өткір проблемалар өз шешімін тапты – мемлекет барлық қиындықтарды еңсеруде деген пікірге келді. Олар сондай-ақ азаматтардың алдағы сайлауға белсенді қатысуының маңыздылығын атап өтті.
Сіз жаңалықтар туралы не ойлайсыз