Соңғы уақытта Қазақстанда көлікті кепілдікке қабылдап, берілетін кредиттерге деген сұраныстың артуы байқалуда. Бұл құбылыстың негізгі себептеріне қаржылық ұйымдардың саналы маркетингтік стратегиялары мен тұтынушылық мінез-құлықтың өзгеруі жатады.
ҚР Ұлттық банкі ұсынған 2025 жылдың бірінші тоқсанының деректеріне сәйкес автокредиттер мен кепілзатты тұтынушылық қарыздардарға деген сұраныс артқан. «Автокредиттерге сұраныс автокредиттердің ішінара субсидиясын жүргізетін автосалондармен серіктестік бағдарламаларының нәтижесінде артып келеді. Кредитке өтінімдердің саны 13%-ға (к/к), яғни 1,4 млн.-ға, ал өтінімнің орташа мөлшері 11%-ға (к/к), яғни 7,9 млн.-ға дейін артқан», — деді ҚР ҰБ Қаржылық тұрақтылық және зерттеулер департаментінің директоры Олжас Кубенбаев. Осы кредит түрі бойынша сұраныстың артуы ипотекалық өнімдер мен автокредиттер бойынша мақұлдау коэффициентін 7 т.ш.-ға (к/к) және 2 т.ш.-ға (к/к) төмендеп, тиісінше 24% және 16%-ды құраған.
Автокөлік кепіліне берілетін қарыздардың тартымдылығы
Кредиттің осы түріне деген сұраныстың артуы тек қана банктерде емес, өтінімдердің үлкен бөлігін мақұлдайтын микроқаржылық ұйымдарда (МҚҰ) байқалады.
«МҚҰ үшін кепілі бар қарыздар кепілсіз қарыздарға қарағанда айтарлықтай тартымды. Қаржылық ұйымдардың тәуекел деңгейі төменірек, сол себептен компаниялар тиімдірек шарттар қарастырылған өнімдерді ұсынуға дайын. Актив ретінде автокөлік өтінімді мақұлдау ықтималдылығын арттырады, бұл ретте ірі сомаға және ұзақ мерзімге қарыз алу мүмкіндігі де жоғары», — деді Swiss Capital МҚҰ бас директоры Анна Максимова.
Сонымен қатар МҚҰ-да көлік кепіліне берілетін микрокредиттерге сұраныс артқан. Бұл бірнеше факторлармен тікелей байланысты, мысалы, жылдам ресімдеу, қамтамасыз етілмеген қарыздармен салыстырғанда кредитті мақұлдаудың жоғары ықтималдылығы және жоғары лимитті алу мүмкіндігі.
Көлік кепіліне берілетін микрокредиттердің негізгі артықшылықтары
«Көлік кепіліне берілетін микрокредит пен автокредит – түрлі мақсатты орындайтын екі түрлі қаржылық өнім. Swiss Capital МҚҰ-ның өнімдер желісінде осы екі өнімде бар, алайда артықшылықтары басым өнім түріне көлік кепіліне берілетін кредит жатады», — деді өз сөзінде Максимова ханым.
- Көлік кепіліне берілетін микрокредиттер қысқа мерзімде қаражат қажет тұлғалар үшін аса тартымды. Ресімдеу жылдамдығы қарыз алушыға ақшалай қаражатты жүгінген күні алуға мүмкіндік береді.
- Кепілге қойылған автокөлік кредитор үшін оның тәуекелдік деңгейін төмендеткендіктен, тіпі кредиттік тарихы «мінсіз» емес қарыз алушылар үшін де мақұлдау ықтималдылығы артады.
- Кепілзат ретінде автокөлікті қабылдаған МҚҰ қамтамасыз етілмеген қарыздарға қарағанда, аса жоғары кредиттік лимитті ұсына алады.
- Кейбір МҚҰ кепілзатты кредитті ресімдеу барысында тіпті сыйақы мөлшерлемесін төмендетеді.
«Түрлі МҚҰ көлік құралының кепіліне беретін кредиттердің түрлі шарттарын ұсынады. Мысалы, Swiss Capital-да келесідей артықшылықтар бар: алдын ала шешімді өтінімді ресімдеген сәттен бастап бір сағат ішінде алу, қарыз алушыға оның көлігін бағалау үшін ұйым қызметкерінің жеке келу қызметінің болуы, көлік құнының 70%-на дейінгі мөлшерде кредит алу, кепілзатта тұрған көлікті пайдалану және қарызды мерзімінен бұрын комиссия мен айыппұл санкцияларынсыз өтеу мүмкіндігі», — деді өз сөзінде Swiss Capital МҚҰ бас директоры Максимова ханым.
Көлік кепіліне берілетін микрокредит – тиімді құрал
Жаз мезгілі – белсенділік кезеңі, әсіресе белсенді әрекеттер ауыл шаруашылығында байқалады. ШОБ өкілдеріне қызметкерлердің еңбекақысын төлеуге, техниканы жөндеуге, жаңа қоймалардың құрылысына, ағымдағы құрал-жабдықтарды жаңартуға және қосымша жер телімдерін сатып алуға қаражат қажет. Жазда жүзеге асыруды талап ететін тапсырмалардың саны артады, сондықтан жеке қаражат пен ауыл шаруашылығын дамытуға бөлінген субсидия жетпей қалатын жағдайлар да болады. Дәл осы сәтте біздің көлік кепіліне берілетін микрокредитіміз уақытылы көмекке келеді.
«Swiss Capital ұсынатын көлік кепіліне берілетін микрокредит кәсіпкерлер үшін, оның ішінде жазда аса тиімді және қажетті құралға айналады. Егер клиент компанияның кеңсесіне келе алмаса, кепілзатты бағалау үшін компания менеджері өзі барады. Біз кредитті бүкіл Қазақстан бойынша алуға мүмкіндік беретін ыңғайлы және жылдам шешімдерді ұсынамыз. Компания еліміздің 11 қаласындағы 25 бөлімшеде қызмет көрсетеді», — деді Анна Максимова.
МҚҰ-ның шағын және орта бизнесті дамытуға рөлі
Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің деректеріне сүйенсек, 2025 жылғы бірінші тоқсанда еліміздегі МҚҰ нарығы өскен, яғни активтер 5,2%-ға артып, несиелік портфельдің артуы есебінен 3,2 трлн. теңгеге жеткен. Бұл ретте кредиттердің басым бөлігі (59%) кәсіпкерлікке қолдау көрсетуге жіберілген. Осы факт МҚҰ-ның шағын және орта бизнестің дамуына қосатын үлесінің маңызын дәлелдейді.
«Біздің компаниямыздың миссиясы – қазақстандықтардың әл-ауқатын жақсарту мақсатында микро- және шағын бизнесті дамытуға көмек көрсету. Бизнесті дамытуға автокредиттер халық арасында танымал, себебі оны алу жылдам, жеңіл және шарттары түсінікті. Бизнес өкілдеріне кез келген өзгерістерге жылдам жауап беру маңызды және сондықтан әрбір клиенттің мүмкіндіктері мен қажеттілігі ескерілетін өзекті шешімдерді ұсына алатын тұрақты микроқаржылық ұйымдармен жұмыс істеген ұнайды», — деді өз сөзінде Максимова ханым.
Автокөлік кепіліне берілетін микрокредиттеудің перспективалары
Автокредитке сұраныс Қазақстанда 2025 жылдың екінші жарты жылдығында да артатындығы анық. Сарапшылар автоделдалдар мен қаржылық ұйымдар жүргізетін белсенді маркетинг автокредит пен көлік кепіліне берілетін кредит санының артуын жорамалдауда, алайда банк тарапынан мақұлдау деңгейінің төмендеу тенденциясы да байқалуда. Мұндай жағдайда МҚҰ ұсынатын ұқсас қаржылық құралдар керемет баламалы құралға айналады.
Сіз жаңалықтар туралы не ойлайсыз