Жаз келген сайын Қазақстан қалаларының көшелері ерекше түрге енеді — саябақтар мен аллеяларда фудтрактар, балмұздақ, салқын сусындар мен қуырылған вафли сататын дүңгіршектер пайда болады. Біреулер үшін бұл — маусымдық көңіл-күй ғана болса, енді біреулер үшін — табыс табудың мүмкіндігі. Көшедегі шағын бизнес барған сайын қолжетімді болуда: тәтті тіскебасарлар мен сусындарды сату үшін міндетті түрде кафе ашудың қажеті жоқ — тіркемесі, бірнеше жабдығы және оны іске асырып көруге деген ниеті болса жеткілікті. Мұндай формат әсіресе жас кәсіпкерлер, студенттер және жаз мезгілін сатылымдағы алғашқы тәжірибемен ұштастырғысы келетіндер арасында танымал.
Фуд-бизнеске арналған жабдықтарға сұраныс көктемде-ақ арта бастайды, ал маусым айының басында айтарлықтай жандана түседі. OLX-тің талдау қызметінің деректеріне сәйкес, тек мамыр айының өзінде мыңдаған пайдаланушы фудтрактарға, фризерлерге және онымен байланысты басқа да жабдықтарға қатысты хабарландырулар іздеген. Біз төрт түрлі қалада — мегаполистерден бастап жағалаудағы Ақтауға дейін — осындай сауда нүктесін іске қосу бүгінгі таңда қанша тұратынын анықтап көрдік.
Алматыда қолданылған фудтракты 1,6 миллионнан 6,2 миллион теңгеге дейін табуға болады — баға техника күйіне, жабдықталуына және форматына (көлік немесе тіркеме) байланысты. Жұмсақ балмұздаққа арналған фризер шамамен 300 мыңнан 1,4 миллион теңгеге дейін тұрады. Егер сусындар да сатылатын болса — гранитор немесе сықпалы шырын салқындатқыш қажет болады, әрқайсысының бағасы — 200–500 мың теңге шамасында. Сондай-ақ сатушының жалақысын ұмытпау керек — Алматыда бұл орта есеппен 250 мың теңгені құрайды. Осылайша, тіпті қарапайым нүктені іске қосу шамамен 2,5 миллион теңгеден жоғары қаржыны талап етеді. Алайда бұл қалада адам ағыны да сәйкес келеді: ірі саябақтар, фестивальдер, аптап ыстық — мұның бәрі бизнестің өзін-өзі ақтауын жеңілдетеді.
Ұйымдастырушылық мәселелер де маңызды: мұндай бизнесті бастау үшін келесі құжаттар қажет:
-
СЭС және әкімдік тарапынан рұқсаттар;
-
Қызметкерлерге арналған медициналық кітапшалар;
-
Көлік пен жабдыққа қатысты құжаттар;
-
Кей жағдайларда — саябақ әкімшілігімен келісім.
Осы ресми рәсімдердің бәрін алдын ала ойластырып қойған дұрыс — бұл күтпеген кідірістер мен айыппұлдардың алдын алады.
Астанада шығын көлемі жоғарырақ. Мұнда дайын фудтрактың бағасы 2,3 миллионнан 12 миллион теңгеге дейін жетуі мүмкін, әсіресе егер бұл ішіне жабдық орнатылған толыққанды фургон болса. Фризерлердің бағасы шамамен Алматыдағыдай, алайда жалпы алғанда бастапқы инвестиция көлемі 3,2 миллион теңгеден басталады. Сонымен қатар, елордада іскерлік белсенділік жоғары, ашық ауадағы іс-шаралар жиі өткізіледі және адамдар ағыны тұрақты — әсіресе қаланың орталығында. Бұл жоғары бастапқы шығындарға қарамастан, бизнесті жүргізуге қолайлы орта қалыптастырады.
Шымкентте фудтрактар бойынша ұсыныстар саны әлі көп емес, бірақ бағасы 2,5 миллионнан 16 миллион теңгеге дейін жететін нұсқалар бар. Фризерлер 250 мың теңгеден басталады, ал сатушының орташа жалақысы — шамамен 200 мың теңге. Демек, мұнда бизнесті 3,5 миллион теңгеден бастап іске қосуға болады. Оңтүстіктің жылы климаты, белсенді көшелері және ұзақ маусым — дәл осы қалада бизнесті ашуға қосымша артықшылықтар береді.
Ақтауда фудтракты бар болғаны 1,3–3 миллион теңге аралығында табуға болады. Фризерлердің бағасы — 450 мың теңгеден жоғары, ал сатушыға төленетін жалақы — 180–200 мың теңге шамасында. Қосымша жабдық сатып алу қажет болғанның өзінде, ең қажетімен жабдықталған сауда нүктесін 2–3 миллион теңгеге ашуға болады. Жалғыз шектеу — қаладағы жабдықтардың таңдауы аз болуы, сондықтан көп нәрсені басқа қалалардан тапсырыспен алдыруға тура келеді. Алайда теңізге жақындық пен маусымдық туристердің ағымы клиенттердің тұрақты легін қамтамасыз етеді.
Әрине, инвестиция көлемі бизнестің форматы мен жабдықтың күйінен бастап көптеген факторларға байланысты. Кейбір кәсіпкерлер техниканы жалға алады, басқалары құралдарды жеке-жеке жинайды, ал енді біреулер франшиза сатып алады. Тек бастапқы шығындарды ғана емес, сонымен қатар логистика, қаптама, ЖК (жеке кәсіпкер) тіркеу немесе маркетингке кететін қаражатты да ескеру қажет. Әсіресе, сауда нүктесінің орналасуын алдын ала мұқият жоспарлаған жөн — егер адам көп жүретін орын таңдалса, бизнес бір маусымда-ақ өзін ақтап шығуы мүмкін, ал тыныш локацияда бұл процесс ұзағырақ болады. Қалай болғанда да, жаз — бизнес-идеяны аз шығынмен сынап көруге тамаша мүмкіндік.
Дөңгелектегі жазғы бизнес үлкен істің бастауы немесе жай ғана қызықты маусымдық тәжірибе болуы мүмкін. Ең бастысы — бастауға қорықпау. Ал қазіргі таңда қажетті жабдықты, орын не персоналды табу бұрынғыға қарағанда әлдеқайда оңай: тек аздаған уақыт, шыдамдылық және жаңа нәрсені байқап көруге деген құлшыныс жеткілікті.
Сіз жаңалықтар туралы не ойлайсыз