Алматыда блогер және Instagram паблигі Qaznews24 администраторы Темирлан Енсебекке қатысты сот отырысында мемлекеттік айыптаушы психолого-филологиялық сараптаманың нәтижелерін ұсынды, деп хабарлайды CentralMedia24.
Зерттеуді Оңтүстік-Шығыс аймақаралық сот сараптамасы орталығының бас сарапшысы жүргізген. Сарапшы келесі мәселелерді зерттеді:
— Ұсынылған жарияланымдарда әлеуметтік, ұлттық, ру, нәсіл, таптық немесе діни араздықты қоздыру белгілері бар ма;
— Ұлттық абырой мен қадір-қасиетті немесе азаматтардың діни сезімдерін қорлау белгілері бар ма;
— Жарияланымдарда көрсетілген ақпарат халықтың белгілі бір ұлт өкілдеріне деген теріс қоғамдық пікір қалыптастыруға әсер ете ала ма.
Сарапшы зерттелген мәтіндерде «с..ка-кемпірлер», «қ..т…қ», «қ…т…қбастар» деген сөздер мен тіркестердің бар екенін анықтаған. Сонымен қатар, «ит …б…нная» сияқты жануарлардың атаулары да ұлттың өкілдеріне бағытталған кезде автордың ұлт өкілдеріне деген менсінбеушілік қатынасын көрсетіп, ұлттық абырой мен қадір-қасиетін қорлаудың тілдік белгілерін қамтиды.
Сараптама мәтінде басқа ұлт өкілдерінің ұлттық абыройы мен қадір-қасиетін қорлау белгілері бар екенін растады. Ал діни сезімдерді қорлау белгілерін сарапшылар анықтамаған.
«Зерттеу жүргізу барысында семантико-синтаксистік, функционалды-прагматикалық, контекстуалдық, семантико-синтаксистік, құрылымдық-семантикалық талдау әдістері, семантикалық өрістер әдісі қолданылды», – деп жауап берді сарапшы Зиядям Абдулжанова.
Бұған дейін прокурор айыптау актісін оқып, Темирлан Енсебек Qaznews24 паблигінің администраторы ретінде 2024 жылдың қаңтарында орыс ұлтының азаматтарының абыройы мен қадір-қасиетін қорлау мақсатында «қазақстандық рэперлер Канделакиге арнаған трек жазды» деп айтты. Оның айтуынша, бұл қасақана әрекеттер айыпталушының орыс халқының сезімдері мен қадір-қасиетін қорлаған және ҚР ҚК 174-бабына сәйкес жазаға тартылуы тиіс.
Еске салсақ, жарияланымға ұлттық араздықты қоздыратын мазмұндағы ән (орындаушысы белгісіз) қосылған еді, онда орыс ұлтының өкілдеріне қатысты дөрекі сөздер қолданылған. Видеоролик жарияланғаннан кейін ән желіде тез тарап, жағдайды одан әрі ушықтырды. Заң тұрғысынан мұндай материалдарды тарату оларды жасаумен бірдей қатаң бұзушылық болып табылады.
Фото: instagram.com/qaznews24
Сіз жаңалықтар туралы не ойлайсыз